تالاب استیل آستارا، تالاب طلایی گیلان.  

آستارا نام زيبايي است كه بر روي شهري زيبا در غربي ترين نقطه درياي كاسپين قرار گرفته و جلوه هاي باشكوهي از طبيعت و فرهنگ اقوام تاتي را در خود نهفته دارد. طبيعت اين منطقه از كشور بسيار متنوع و جالب بوده و از تركيبي موزون از عناصر مختلف تشكيل شده است. در غرب آن گردنه زيباي حيران، در شمال آن شهر همنام و زيباي آستاراي جمهوري آذربايجان، در شرق آن درياي زيباي كاسپين و در جنوب آن مناظر كم نظير كوه‌هاي تالش و همچنين تالاب ديدني استيل واقع شده اند.
از شهر آستارا كه به سمت رشت حركت مي كنيد به واسطه نزديكي كوه و جنگل و دريا، انواع و اقسام مناظر منحصربفرد را خواهيد ديد. اولين آنها تالاب كوچكي است كه به واسطه موقعيت خاص خود محل تجمع پرندگان و جانواران مختلفي شده و يكي از اصلي ترين پايه هاي زيست بوم شمال گيلان شده است. كمي بعد از خروجي شهر آستارا و قبل از شهر لوندويل، اين تالاب زيبا در قسمت راست جاده و دقيقا چسبيده به جاده ترانزيتي ساحلي، واقع شده و از اين لحاظ از شلوغي و آلودگي هاي آن بي نصيب نمانده است. پيرامون اين تالاب كوچك  زيبا را خانه هاي روستايي و مزارع كشاورزي و شاليزار و يك هتل پنج ستاره احاطه كرده است.
نزديك تالاب كه مي شويد اولين چيزي كه نظر شما را جلب مي كند، درختاني هستند كه مانند شناگراني در آب غوطه ورند. شايد اين خصوصيت در كمتر تالاب و درياجه اي از ايران ديده شده باشد. عمق كم آب و بلندي درختان باعث شده كه شاهد ايجاد تالابي جنگلي باشيد كه مي توان با قايق در زير سايه درختان آن حركت كرد. عمده درختان تالاب را درخت توسكا تشكيل مي دهد كه زيبايي و سرسبزي خيره كننده دارد. طبق تحقيقات انجام شده، حدود 250 گونه گياهي در اين تالاب به ثبت رسيده است كه تعداد 11 گونه آن اندميك (بومي منطقه) محسوب مي شوند. تقريبا تمامي گونه ها به دلايل مختلف از جمله فعاليت هاي كشاورزي، جاده سازي و ساختمان سازي، دخالت هاي شديد انساني و ورود گونه هاي غيربومي در معرض تهديد هستند. از جمله گياهان غيربومي كه تالاب را به شدت تهديد مي كند گياه آزولا است كه به طور غير كارشناسانه از خارج از كشور وارد شده و تقريبا بلاي جان تالاب هاي كشور شده است. اين گياه كوچك و شناور، به سرعت در سطح آب رشد كرده و تمامي سطح آب را مي پوشاند و مانع از رسيدن هوا و اكسيژن به موجودات داخل آب مي شود. آزولا يكي از مهمترين دلايل نابودي و خفگي تالاب هاي شمال كشور است.
نام محلی تالاب هستل به معني آبگیر است و بنا بر شواهد موجود حدود يك قرن پيش جهت آبياري و استفاده هاي كشاورزي ايجاد شده و به همين دليل عمق كمي داشته و به شدت تابع شرايط جوي و اقليمي است. راه دسترسي عمومي به تالاب و قسمت هاي اصلي آن تقريبا كم است و اطراف تالاب با حصاري از خانه ها و كارخانه ها و مزارع شخصي و مشاعات هتل آسپيناس پر شده است. كمي گيج مي شويد اگر فكر كنيد كه چگونه مي شود در كنار تالابي با اين همه زيبايي و تنوع، كارخانه ها و كارگاه هاي صنعتي از جمله كارخانه آسفالت سازي داير شده باشد.
بعد از درختان توسكاي شناور در آب كه بسياري از آنها نيز به دلايل مختلف خشك شده اند، نكته جالب ديگري كه جلب توجه مي كند، حضور دسته هاي بزرگ پرندگان به ويژه  قره‌قاز يا باكلان هاي سياه و بزرگي است كه بر روي درختان و درختچه هاي تالاب لانه ساخته اند و البته عده اي نيز معتقدند كه حضور پر تعداد اين پرندگان و فضولا آنها باعث خشك شدن برخي درختان تالاب شده است. همچنین این تالاب طبیعی جایگاه پرندگان كمیابي است كه برای زاد و ولد از نقاط شمالي جهان به این منطقه مهاجرت می‌كنند كه مهم‌ترین آن چینگیر نوك‌سرخ است. به گفتهمسئولين محيط زيست منطقه ساليانه بيش از يكصد هزار پرنده مهاجر به طور موقتي در اين تالاب كوچك سكني مي كنند. 
بعد از پرندگان، حضور ماهيهاي مختلف از جمله كپور و اردك ماهی و آبزيان ديگري چون مار و لاكپشت و سمور، اهميت اكولوژيكي اين تالاب را افزايش داده است و همين عوامل باعث شده كه اين منطقه توسط سازمان حفاظت محيط زيست به منطقه شكار ممنوع مبدل شود. این تالاب از شمال به روستای غلام محله و شالیزارهای روستای عباس آباد. از جنوب به روستای دربند و از شرق به جاده آستارا به تالش و از غرب به دامنه های کوه استیل آستارا منتهی می شود و مساحت متوسط آن حدود 138 هكتار است كه تنها حدود 48 هكتار آن داراي آب دايمي است. تالاب استيل در كنار مناطق ديگري چون ساحل گيسوم، تالاب انزلي، ماسوله و تالاب اميركلايه لاهيجان به عنوان يكي از مناطق نمونه‌ گردشگري استان گيلان انتخاب شده است.
شگفت انگيز است كارهاي ما انسانها، يكصد سال پيش عده اي آبگيري ساخته اند كه اكنون بيش از 80 گونه جانوري و حدود 250 گونه گياهي را در خود جاي داده و محافظت مي كند و ما مي آييم و در كنار آن كارخانه آسفالت مي زنيم و فاضلاب هاي صنعتي و خانگي وارد آن مي كنيم و روغن اتومبيل و لاستيك هاي زايدمان را داخل آن مي اندازيم و عجيب تر اينكه يواشكي در كنار آن زباله و نخاله پياده مي كنيم و با دستان خود يك تالاب زنده و سرحال و زيبا را به كام مرگ مي فرستيم و در مقابل ميلياردها تومان هزينه مي كنيم تا درياچه اي مصنوعي ايجاد كنيم، جابجايي هزاران خروار خاك و سنگ و درياچه هايي با ديواره و كف ايزوگام!. و درختان بي قواره و غيربومي و بحث هاي اكولوژيكي و زيست محيطي... (نمونه آن همين درياچه چيتگر در بغل گوش تهران) و آنوقت درياچه هاي طبيعي و تالاب هاي پرشمارو كم نظيرمان را رها مي كنيم تا كم كم به مزارع و زمين هاي كشاورزي و سرانجام به مناطق تجاري و مسكوني تبديل شوند. جالب انگيز است واقعا. نگاهي كوتاه به سرنوشت تالاب هاي كشور كه اكثر آنها در فهرست كنوانسيون جهاني رامسر به ثبت رسيده اند نشان از بي توجهي عميقي مي دهد كه تامل در آن حزن آور است. بگذريم..
با وجود نزديكي به بزرگراه ساحلي شمال و همچنين هتل پنج ستاره آسپيناس، توسعه گردشگری در این تالاب چندان جدي گرفته نشده است. توسعه گردشگري به معني هجوم بي برنامه و بدون مديريت گردشگران نيست و مي بايست طرح هاي توسعه پايدار و گردشگري متناسب با ظرفيت هاي تالاب مدنظر گرفته شود و قسمت اصلي تالاب كه محل زندگي  و حيات جانواران و جوجه آوري پرندگان است مي بايست به زون امن و حفاظتي تالاب مبدل شود و در مناطق ديگر آن پارك هاي تفرجي با نشانه ها و آمورش هاي فرهنگي و زيست محيطي ايجاد شود. امكانات گردشگري موجود تنها یک پارک کوچک در ضلع شمالی تالاب است كه توسط سازمان حفاظت محیط زیست احداث شده  و نيمه كاره مانده است همچنين  گفته شده كه قايق هايي نيز توسط مديريت هتل آسپيناس جهت اين امر تهيه شده است كه مي بايست با مجوزمسئولين مربوط يا مديريت مامورين حفاظتي باشد. 
اگر كمي تيزبين و نكته سنج باشيد، زيبايي هاي طبيعت تالاب را بسيار بيشتر و بهتر خواهيد ديد. شلوغي و سرو صداي قورباغه ها، بازي و شيطنت سنجاقك ها، كمين كردن و فرصت طلبي سمورها، ريشه هاي شناور گياهان و شناي زيباي مارهاي آبي، كنجكاوي و ترس لاكپشت ها و صدها و صدها نكته ريز ديگر مي توانند جهت عكاسان حرفه اي و آماتور سوژه هاي جالبي باشند. اگر مايل به آموزش اصول پرنده نگري و به اصلاح Bird Watching و يا مدير يك گروه اكوتوريستي علمي هستيد، حضور در تالاب استيل و خصوصا ورود از درب كارخانه آسفالت سازي آن!! مي تواند  بسيار مفيد و پر فايده باشد. آرزويمان اين است كه روزي بيايد كه در حوضه طبيعت و گردشگري هر چيزي سر جاي خودش بشيند.. آمين.