انگور

تاک یا رَز یا درختچۀ انگور از جنس Vitis و متعلّق به خانوادۀ Vitaceae یا تیرۀ مُو است که در عبری کِرِم (با کسر اول و دوم) و در عربی کَرم (با فتح اول و سکون دوم) نامیده می­شود. تاک دارای ساقۀ رونده (vine) با رشد سریع است که با تکيه بر چوب يا درخت يا دیوار یا تکيه­گاهی ديگر به رشد همه­جانبۀ خود ادامه می‏دهد. در مورد تاک و تاکستان، در کتاب قانون قوانین یا تکالیفی وضع گردیده است: اگر کسی چهارپایان خود را در تاکستان یا مزرعۀ دیگری بچراند، باید از مزرعه یا تاکستان خود جبران خسارت کند (خروج، 22:5). در تاکستانتان دو گونه تاک نکارید، وگرنه تاک و میوۀ هر دو تباه خواهد شد (تثنیه، 22:9). اگر به داخل تاکستان همسایه­تان رفتید، هر اندازه می­خواهید انگور بخورید، ولی در سبدتان نگذارید (تثنیه، 23:24) و بعد از برداشت محصول به تاکستان باز نگردید و انگورهای افتاده را برندارید، آنها را برای فقیران و یتیمان و بیوگان و بیگانگان بگذارید (لاویان، 19:10؛ تثنیه، 24:21). برخی تعالیم تورات نیز با تمثیل تاک و ثمر آن گفته شده است: ”وقتی شما با زنی عهد ازدواج می­بندید، ولی دیگری از او کام برمی­گیرد، مثل آن است که خانه­ای بسازید ولی در آن زندگی نکنید یا تاکستانی بر پا کنید ولی حبه­ای از انگور آن نخورید یا از شراب آن ننوشید (تثنیه، 39، 28:30). “ و نیز، وقتی در مسند قدرت ”حق فقيران را پايمال می­کنيد و بر غله­شان مالیات می­بندید، مثل آن است که قصر سنگی می­سازید، ولی در آن زندگی نخواهید کرد یا تاک می­نشانید، ولی شرابش را نخواهید خورد (عاموس، 5:11؛ صفنیا، 1:13).“-  در سفر پیدایش (11، 10، 40:9) آمده است: در زندان، ”شرابدار یا ساقی شاه خوابش را برای یوسف تعریف کرد تا تعبیر نماید: در خواب تاکی پیش رو دیدم، بر آن تاک سه شاخه بود، غنچه­هایش زود شکفته شدند، خوشه­های انگور رسیدند، جام فرعون در دستم بود، انگورها را فشردم و جام را در دست فرعون نهادم.“ بهرام گرامی- گیاهان تورات- نشریه ایران نامه- سال بیست و هشتم، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۲

بنابر روايت انجيل، نوح پيامبر، اولين کسي بود که درخت انگور را کاشت و تاکستان برپا نمود. » (14)در اساطير مهري ( ميترايي ) آمده: « هنگامي که ميترا گاو را کشت، بي درنگ از بدن گاو، درخت انگور روييد، سپس گندم و آن گاه ديگر گياهان سبز شدند. » ( 15) حضرت يعقوب پيش گويي کرده بود که « يهودا در کاشت و پرورش انگور مشهور خواهد شد. » (16) ضابطي جهرمي، احمد؛ (1389)، پژوهش هايي در شناخت هنر ايران، تهران: نشر ني، چاپ اول.