درياچه زيباي تار نگين ارتفاعات شمال شرقي شهرستان دماوند است كه در دامنههاي جنوبي قله دوبرار و در ارتفاع 2900 متري واقع گشته است. اين درياچه زيستگاه ماهيهاي قزل آلاي خال قرمز، قزل آلای رنگین کمان و ماهي زردك است و آب آن به طور خودشوش از كف درياچه تامين شده و ميزان اندكي از آن نيز توسط آببرفهاي كوههاي اطراف تامين ميشود.
درياچه آب شيرين تار، يكي از زيباترين درياچه هاي كوهستاني ايران است كه با مساحتي حدود 4 هكتار در گودال بزرگي از جهت شمالغرب به جنوب شرق امتداد یافته است. زمين شناسان معتقدند عملكرد توام رانش كوه در دوره كواترنر در ارتفاعات مجاور باعث به وجود آمدن پشتهاي به ارتفاع بيش از پنجاه متر و ايجاد سدي بزرگ در برابر روانآبهاي سطحي منطقه شده است و در ادامه چشمههاي جوشان در كف آن ظاهر شدهاند.
مسير اصلي دسترسي به درياچه تار و هوير از روستاي دليچاي در 47 كيلومتري جاده دماوند به فيروزكوه است در اين محل و در كنار پلي بزرگ جادهاي فرعي به طول 25 كيلومتر پس از گذشتن از روستاهاي یهر، لیپشت، مومج، دهنار و هویر به درياچه تار منتهي ميشود. اگرچه در بعضي مواقع سال، بارشهاي شديد و سيلابهاي فصلي باعث ناهمواري راه بين روستاي هوير و درياچه تار ميشود ولي در اكثر مواقع جاده مناسب حركت است.
مسير ديگري كه بسيار نزديكتر بوده و از دامنههاي ارتفاعي ناهموار ميگذرد مسيري است كه پس از گذشتن از شهرستان دماوند و آبادی چنارعربها وارد جاده خاكي معدن شده و پس از طي 30 كيلومتر به درياچه هوير منتهي ميشود. اين مسير جهت عبور اتومبيلهاي شاسي بلند و كمك دار مناسب است و مناظري زيبايي از جمله قله دماوند، رودخانههاي زيباي فصلي، دسته هاي بزرگ كبك و پرندگان شكاري در طول مسير ديده ميشوند.
يكي از اختصاصات جالب اين درياچه وجود فسيلهاي چند ميليون ساله گياهي و جانوري در اطراف آن است كه مي تواند آن را به محلي مناسب براي پژوهش هاي زمين شناسي، فسيل شناسي و زيست شناسي تبديل كند. در قسمت شمالي درياچه آبراههاي جالب شما را به سمت شگفتيهاي طبيعت منطقه راهنمايي مي كند. رسوبات مختلف، غارهاي كوچك و بزرگ همراه با سنگهاي زيبا براي آنانكه ديدن درياچه عطش طبيعتگردي اشان را سير نميكند، ميتواند بسيار جالب باشد. آب موجود در درياچه شيرين و كمي سنگين است و براي آشاميدن چندان مناسب نيست. تيپ شیمیایی آب دریاچه تار، بر اساس مطالعات از نوع کلسیم، منیزیم، کربنات است و بهتر است براي اطراق آب مناسب به همراه داشته باشيد. به طور كلي سفر از تهران به درياچه تار اگرچه مي تواند يك روزه به انجام برسد ولي به دليل تنوع زيباييهاي طبيعي و خستگي راه بهتر است يك شب اقامت را در كنار درياچه به صورت كمپينگ يا چادر تجربه كنيد. البته هيچگونه امكانات رفاهي براي گردشگران اين منطقه تاكنون پيشبيني نشده است. لازم به ذكر است كه در صورت اطراق، توقف و يا استراحت در هر نقطه گردشگري، اصل اول پايبندي به حفظ زيبايي طبيعت و عدم ايجاد و پخش زباله است كه خوشبختانه فرهنگ اين مهم، هر روز بيشتر از پيش مورد توجه واقع ميشود.
در قسمت شرقي درياچه تار و به فاصله حدود نيم ساعت پياده روي از آن درياچه زيباي ديگري به نام هوير كه 10 برابر كوچكتر از تار است نمايان مي شود. اين درياچه نيز بسيار زيبا بوده و صخرههاي اطراف آن بلندتر است. درياچه هاي تار و هوير تقريبا در تمام اوقات سال بخصوص اواخر بهار، محل مناسبي براي اطراق و سياحت گردشگران، طبيعتدوستان و علاقمندان به ماهيگيري است.
پاسگاه محيط باني درياچه تار يكي از مكانهاي فعالي است كه تحت نظر سازمان حفاظت محيط زيست و به طور شبانه روزي با استفاده از امكانات اندكي كه در اختيار دارد از اين نگين كوهستاني و موجودات زنده داخل و اطراف آن محافظت مي كند. براي علاقمندان به ماهيگيري نيز تدابير مناسبي انديشيده شده و در فصول مناسب سال به ازاي دريافت مبلغي مشخص (حدود 20 هزار تومان) اجازه صيد حداكثر 5 ماهي را به علاقمندان ميدهد. البته پر واضح است كه ماهيگيري در اين درياچه چندان آسان نيست و جنبه تفريحي داشته و به مهارت و دقت بسياري نيازمند است.
پوشش گياهي اطراف درياچه بيشتر از انواع گونههاي ارتفاعدوست مانند گون (Astragalus sp.)، كلاه ميرحسن (Acantholimon sp.)، و هزار خار (Cousinia sp.) تشكيل شده و گياه دارويي آويشن (Thymus sp.) نيز به وفور در منطقه يافت ميشود. در اطراف درياچه هيچ گونه پوشش جنگلي و درخت وجود ندارد و يكي از دلايل آن وزش دايمي بادهاي غربي و سرد در درياچه تار است.
مجید اسکندری