گل عامل اصلی تکثیر جنسی در گیاهان است.
• 4 قسمت اصلی گل
o کاسبرگ: سبز رنگ می باشد و وقتی که گل، غنچه ی کوچکی است آن را محافظت می کند.
o گلبرگ: رنگ های درخشان و متفاوتی دارند. برخی از گلبرگ ها عطر و بوی خوبی دارند.
o پرچم: از میله و کیسه بساک که پر از گرده است تشکیل شده است.
o مادگی: از کُلاله، خامه، تخمک و تخمدان تشکیل شده است.
• نهنج یا پایک گل: قسمتی که 4 قسمت بالا به آن متصل است، نهنج یا پایک نامیده می شود.
انواع گل
• گل کامل: هر نوع گلی که 4 قسمت بالا را داشته باشد کامل است. مثل پرتقال و سیب
• گل ناقص: هرگاه گلی، یکی از چهار قسمت اصلی را نداشته باشد ناقص است. مثل گردو
• گل تک جنس: هرگاه گلی فاقد یکی از قسمت های پرچم یا مادگی باشد، تک جنس می باشد. احتمال دارد گل تک جنس، نر یا ماده باشد.
o گل تک جنس نر: گل تک جنس نر، فاقد قسمت مادگی است.
o گل تک جنس ماده: گل تک جنس ماده، فاقد قسمت پرچم است.
گیاه یک پایه و دو پایه
• گیاه یک پایه گل کامل: گیاهی است که تمامی گل های آن کامل است و گلها دو قسمت مادگی و پرچم را دارند. مثل درخت سیب
• گیاه یک پایه گل ناقص: در این نوع گیاهان، گل های نر و ماده به صورت جدا از هم ولی بر روی یک گیاه و در شاخه های مختلف قرار دارد. مثل درخت گردو
• گیاهان دو پایه: در این گیاهان یک پایه نر و یک پایه ماده وجود دارد. بنابراین در پایه نر، هر گلی بوجود آید فقط پرچم دارد و در پایه دیگر که ماده می باشد تمامی گل ها فقط مادگی دارند. مثل درخت نخل
گل آذین
به نحوه ی قرار گرفتن یا شکل قرار گرفتن گل ها بر روی شاخه ی گل دهنده، گل آذین می گویند.
• گل آذین سنبله: گل ها بدون دمگل به شاخه ی گل دهنده متصل اند.
• گل آذین خوشه ای: گل ها همراه با دمگل به شاخه متصل اند.
• گل آذین چتری: گل ها از یک نقطه با طول دمگل مساوی و به صورت چتر قرار می گیرند.
• گل آذین دیهیم: طول دمگل ها متفاوت است ولی در یک سطح قرار دارند.
• گل آذین کلاه پرک (کُپه ای): طول دمگل ها مساوی است و به صورت مجتمع کنار هم و فشرده قرار می گیرند.
تهیه کننده:
علیرضا خدایی
موسسه طبیعت گروه 39
استاد مجید اسکندری
زمستان 98