بلوط ایرانی

مشخصات ظاهری درخت بلوط
جنس بلوط از تیره درخت راش (Fagaceae) می آید. جنس درخت بلوط، بزرگترین جنس این تیره است که بعضی از آن ها، ارتفاع متوسطی به طول ۱۵ تا ۲۱ متر و عرضی تا حدود ۳ متر دارند. طول شاخه های این درخت حتی تا ۴۰ متر نیز می رسد. در نتیجه به دلیل بزرگی ابعادش، میزان آب فراوانی نیز می خواهد.
برگ های درخت بلوط پهن، نازک و تخت بوده و حالتی بیضی شکل دارند. انواع گوناگون درختان بلوط، دارای برگ هایی با لبه های صاف یا گاهی دندانه دار است. همچنین برگ‌های برخی دیگر، پنجه‌ای و مانند انگشتان دست است. هر درخت بلوطی از سن ۲۰ تا ۵۰ سالگی تولید میوه بلوط را شروع می کند و پس از آن هر سال حدود ۲۰۰۰ میوه می دهند. با این حال از هر ۱۰۰۰۰ میوه تنها یک دانه بلوط می تواند به درخت تبدیل شود.
مطالب جالب راجع به درخت بلوط
در بسیاری از کشورها، درخت بلوط را نماد قدرت و استقامت می دادند. به همین دلیل در نمادهای کشورهای مختلف وارد شده است. این درخت، گیاه ملی کشورهایی همچون ایالات متحده، انگلستان، فرانسه، آلمان، لتونی، لهستان و صربستان است. برگ نقره ای درخت بلوط نشان سرهنگ دوم و برگ طلایی این درخت نشان ناخدا در ناوگان آمریکاست. حتی بر روی سکه های بریتانیا (شش پنسی) می توانید نقش درخت بلوط را مشاهده کنید.
میوه درخت بلوط
تا کنون داستان سنجاب ها را شنیده اید؟ سنجاب ها عاشق بلوط هستند. سنجاب و درخت بلوط انیمیشن Ice Age که یادتان هست! سنجاب ها، تمام بلوط هایی را که در طول سال پیدا می کنند را مخفی می کنند. سنجاب ها به خاطر اینکه کسی بلوط ها را از آن ها ندزدد، آن ها را در زیر خاک مخفی می کند. متاسفانه در طول زمستان هر سنجابی از هر ۱۰۰ بلوطی که مخفی کرده تنها ۲۰ عدد از آن ها را پیدا می کند و جای ۸۰ عدد از بلوط هایش را فراموش می کند. همین موضوع باعث کاشته شدن درخت بلوط در جنگل های بلوط می شود. میوه درخت بلوط به دو شکل پیدا می شود: یکی به شکل فندقی و دیگری شکلی کشیده دارد
خاص میوه بلوط
بسته به نوع میوه درخت بلوط، طعمی شیرین یا تلخ می تواند داشته باشد. میوه درخت بلوط در گذشته به عنوان غذا نیز استفاده می شده است. البته هم اکنون نیز مردم شمال کشورمان همانند گیلان عاشق این میوه هستند و آن را به عنوان آجیل استفاده می کنند. البته آجیل آن، کمی تلخ مزه بوده و به خوشمزگی فندق نیست. این آجیل پر از ماده مغذی تانن است. میوه بلوط جزو میوه های کمیاب محسوب می شود و با این حال شاید در بعضی از میوه فروشی ها بتوانید آن را پیدا کنید. این میوه را در گذشته خشک می کردند، دم کرده و همانند چای می نوشیدند یا اینکه از آسیاب شده آن همراه با آرد گندم برای تهیه نان استفاده می کردند.
حتی میوه بلوط را برشته و تفت می کنند، آسیاب می کنند و از آن ها، قهوه بلوط تهیه می کنند.
امروزه از میوه بلوط برای تهیه کیک، بستنی و انواع آرد استفاده می شود. پوست درخت و برگ های درخت بلوط نیز خواص درمانی بسیاری دارد که در طب سنتی از آن استفاده های فراوانی می شود. کاربردهای دیگر از دانه، برگ و نیز گال درخت بلوط در داروسازی، رنگرزی، مرکب‌سازی و صنعت چرم‌سازی استفاده می‌شود.
چوب درخت بلوط نیز یکی از محکم ترین چوب های درختان است که در صنعت ساخت و ساز از آن استفاده می نمایند
.    

موضوع تحقیق : بلوط ایرانی زاگرس

استاد مربوطه : استاد اسکندری
 درس: گیاه شناسی 

محقق : زهرا سعدائی جهرمی

موسسه طبیعت
دوره 39 

بهمن 1398