نام چه میوه و گیاهانی در قرآن آمده است؟

1.ترنجبین 
تیره پروانه آسایان:
Leguminosae alhagi maurum medic
تیره گزخوانسار:
Tamaricaceae
بقره / 57: «وَأَنْزَلْنَا عَلَیْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوی»
اعراف / 160؛ طه / 80.
2. نخل ـ نخیل
نخل ـ خرما
تیره نخلها: Arecaceae
Phoenix dactylifera linn
بقره / 266: «جَنَّةٌ مِن نَخِیلٍ»
انعام / 99 و 141؛ رعد / 4؛ نحل / 11 و 67؛ اسراء / 91؛ كهف / 32؛ مریم / 23 و 25؛ طه / 71؛ مومنون / 19؛ شعراء / 148؛ یس / 34؛ ق / 10؛ قمر / 20؛ رحمن / 11 و 68؛ حاقه / 7؛ عبس / 29.
3. زیتون
از تیره oleaceae زیتونیان.
olea europaea
انعام / 99 و 141؛ « وَالزَّیْتُونَ وَالرُّمَانَ»
نحل / 11؛ مومنون / 20؛ نور / 35؛ عبس / 29؛ تین / 1.
4. عنب (مفرد)
اعناب (جمع)
انگور
ایتالیایی aeino, uva
روسی vinogard
Vitis vinifera linn
از تیره vitaceae رَزها
بقره / 266؛ «مِن نَخِیلٍ وَأَعْنَابٍ»
انعام / 99؛ رعد / 4؛ نحل / 11 و 67؛ اسراء / 91؛ كهف / 32؛ مومنون / 19؛ یس / 34؛ نبأ / 32؛ عبس / 28.
5. رمّان
انار
از تیره Punicaceae انارها
Punica granatumlinn
انعام / 99 و 141؛ «وَالرُّمَانَ مُشْتَبِهاً وَغَیْرَ مُتَشَابِهٍ»
رحمن / 68؛
6. تین
انجیر
Ficus – carica linn.
از تیره Moraceae گزنه
تین / 1؛ «وَالتِّینِ وَالزَّیْتُونِ»
7. سدرة ـ سدر
سدر: (مترجم)
سرو آزاد: (مولف)
از تیره Pinaceae مخروطیان
Cedrus libani loud
سبأ / 16؛ «وَشَیْ‏ءٍ مِن سِدْرٍ قَلِیلٍ»
نجم / 14؛ واقعه / 28.
8. أثل
گز
T. articulate vahls
از تیره گز‌ها Tamariscaceae -tamarisk aphylla (L)
سبأ / 16؛ «ذَوَاتَیْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَیْ‏ءٍ مِن سِدْرٍ قَلِیلٍ»
9. خَمط
درخت مسواك ـ درخت اراك
از تیره اراكیها Salvadoraceae
Salvadora persica linn
سبأ / 16؛ «ذَوَاتَیْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ»
10. كافور
حنا2
Lawsonia از تیره حنا Lythraceae inermislinn
انسان / 5؛ «كَانَ مِزَاجُهَا كَافُوراً»
11. زنجبیل
زنجبیل
Zingiber officinale Rose
Zingiberceae زنجبیل‌ها
انسان / 7؛ «كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِیلاً»
12. عدس
عدس
L. esculenta Moench Lens culinaris medic.
از تیره Leguminosae
بقره / 61؛ «وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا»
13. بصل
پیاز
Allium cepa linn.
از تیره Liliaceae سوسنی‌ها
بقره / 61؛ «وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا»
14. فوم
سیر، بلبوس (مترجم: بلیوس = موسیر)
Allium sativum linn
از تیره Liliaceae سوسنی‌ها
بقره / 61؛ « وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا»
15. قثّا
خیار
Cucumis mdovar. utilissimus Duthie & Fuller.
C. utilissimus. Roxb.
از تیره Cucurbitaceae از تیره كدوئیان
بقره / 61؛ «وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا»
16. طلح
اقاقیا یا موز3
از تیره Leguminosae پروانه آسایان
Acacia species
واقعه / 29؛ «وَطَلْحٍ مَنضُودٍ»
17. یقطین
كدو
L. valgaris seringe
از تیره Cucurbitaceae كدوئیان Lagenaria siceraria standle یا
صافات / 146؛ «وَأَنبَتْنَا عَلَیْهِ شَجَرَةً مِن یَقْطِینٍ»
18. خردل
اسپندان ـ خردل
از تیره Brassicaceae خردل
Brassica nigra koch
انبیاء / 47؛ «مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ»
19. ریحان
شاه اسپرغم ـ نازبویه
از تیره Lamiaceae نعناعیان
ocimum basilicum linn
رحمن / 12؛ «وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّیْحَانُ»
واقعه / 89؛
20. زقوّم
زقوّم
از تیره فرفیونها
Euphorbia resinifera berg.
اسراء / 60؛ «وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ»
صافات /62 ؛ دخان / 43؛ واقعه/ 52.
21. ضریع4
غاشیه / 6؛ «لَیْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِیعٍ»
22. طوبی5
رعد / 29؛ «الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ طُوبَی‏ لَهُمْ»
23. شجره
درخت ـ شجر
انگلیسی tree
بقره / 35؛ «وَلاَ تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ»
اعراف / 19 و 20 و 22؛ ابراهیم / 24 و 26؛ نحل / 10 و 68؛ اسراء / 60؛ طه / 120؛ حج / 18؛ مومنون / 20؛ نور / 35؛ نحل / 60؛ قصص / 30؛ لقمان / 27؛ یس / 80؛ صافات / 62 و 64 و 146؛ دخان / 43؛ فتح / 18؛ رحمن / 6؛ واقعه / 72.
24. فاكهه ـ ثمر
میوه، ثمر
انگلیسی fruit
بقره / 22؛« فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ » و 25 و 126 و 155 و 266؛ انعام / 99 و 141؛ اعراف / 57 و 130؛ رعد / 3؛ ابراهیم / 32 و 37؛ نحل / 11 و 67 و 69؛ كهف / 34 و 42؛ مومنون / 19؛ فاطر / 27؛ یس / 35 و 57؛ صافات / 42؛ ص / 51؛ فصلت / 47؛ زخرف / 73؛ دخان / 55؛ محمد(ص) / 15؛ طور / 22؛ رحمن / 11 و 52 و 68؛ واقعه / 20 و 32؛ مرسلات / 42؛ عبس / 31.
25. ورق
برگ
انگلیسی leaf
انعام / 59؛ «وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا یَعْلَمُهَا»
اعراف / 22؛ طه / 121
26. حب
بذر ـ نحله
انگلیسی grain
بقره / 261؛ « كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ»
انعام / 59 و 95 و 99؛ انبیاء / 47؛ لقمان / 16؛ یس / 33؛ ق / 9؛ رحمن / 12؛ نبأ / 15؛ عبس / 27.
27. ذرع
زراعت
انگلیسی agriculture – crop
انعام / 141؛ «وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفاً أُكُلُهُ»
نحل / 11؛ كهف / 32؛ شعراء / 148؛ سجده / 27؛ زمر / 21؛ دخان / 26؛ فتح / 29.
28. ابّاً
گیاه
انگلیسی fodder
عبس / 31؛ «وَفَاكِهَةً وَأَبّاً»
29. قضب ـ بقل
سبزی ـ رستنی
vegetables
بقره / 61؛ «مِنْ بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا»
30. نبات
نبات
انگلیسی plant - vegetation
بقره / 61؛ «مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ»
آل عمران / 37؛ انعام / 99؛ اعراف / 58؛ یونس / 24؛ حجر / 19؛ نحل / 11؛ كهف / 45؛ طه / 53؛ حج / 5؛ مومنون / 20؛ نحل / 60؛ لقمان / 10؛ یس / 36؛ صافات / 146؛ ق / 7 و 9؛ حدید / 20؛ نوح / 17؛ نبأ / 15؛ عبس / 27.
یادآوری: در كتاب مذكور مواردی از آیات نام برده شده بود كه نام میوه یا گیاهی در آیه نیافتیم لذا حذف كردیم.
و در برخی موارد هم عین لفظ میوه یا گیاه در آیه نبود، بلكه از محتوای كلام و تفسیر آیه، گیاه یا میوه بدست می‌آید. (مانند: نحل / 65) لذا این موارد را هم ما در فهرست نیاوردیم.
1 . در این مجموعه از كتاب «گیاهان در قرآن» ـ از محمد اقتدار حسین فاروقی، ترجمه‌ی احمد نمایی، آستان قدس رضوی، چاپ اول، 1374 استفاده كردیم.
2 . مولف «كافور» را به معنای «حنا» دانسته است و از صفحه 71 تا 73 برای آن به تفصیل استدلال كرده است، ولی مترجم در پاورقی ص 73 به صورت خلاصه آنرا رد می‌كند. (ر.ك: همان)
3 . مترجم: نویسنده، «طلح» را «اقیاقیا» دانسته نه «موز»، و دلایل آنرا نیز ذكر كرده است. (ر.ك: همان)
4 . ترجمه‌ی عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، 1367، آنرا به معنای خار گرفته است ولی برخی مترجمان آنرا «كاكتوس» معنا كرده و برخی دیگر آن را اشاره به «جلبك دریایی» می‌دانند. (ر.ك: همان، ص 113)
5 . طوبی ممكن است بهشت باشد، ممكن است درختی با شكوه در بهشت و ممكن است نام دیگری برای «سدر» باشد. (ر.ك: همان، ص 115)