فيلبند، زيبايی درا وج

پنت هاوس واژه اي است كه اصطلاحا براي آخرين و لوكس ترين آپارتمان يك برج بكار مي رود كه ديد بسيار وسيعتر و زيباتري به اطراف دارد و معادل فارس نيز ندارد. روستاي فيلبند كه به بام شرقي مازندران معروف شده در واقع يك پنت هاوس تماشايي است كه همچون برجي ديده باني مناطق وسيعي را در زير ديد خود دارد. اين روستا يكي از زيباترين روستاهاي مناطق جنوبي بابل و آمل است كه مسير دسترسي به آن از جاده هراز، 25 كيلومتري جنوب آمل به سمت شرق و به سمت سنگچال جدا مي شود. طول جاده فرعي تا سنگ چال 18 كيلومتر و فاصله پرشيب سنگچال تا فيلبند نيز حدود 5 كيلومتر است. 
سفر زمستانه به فيلبند بي گمان بسيار سخت و دشوار است ولي اين مشقت نمي تواند سدي براي كوهنوردان و علاقمندان زيبايي اين منطقه باشد. كوهنورداني كه در فصول سرد سال به اين منطقه سفر مي كنند شاهد چشم اندازي بي نظير از سواحل زيباي درياي كاسپين و اكوتون هايي مشخص و بسيار زيبا از انواع زيستگاه هاي جنگلي، مرتعي، صخره اي و آلپي خواهند بود. 
زيبايي فصلي در فيلبند معنايي ندارد. تمام فصول زيبايند. فيلبند بهاري دارد بسيار دلنشين و بي همتا با عطر شكوفه هاي زالزالك و ازگيل و دريايي پر از مه كه درياي پر موج كاسپين را در زير خود محو مي كند. در لابلاي امواج مه مي توان قله هاي كوه هاي منطقه را به تماشا نشست كه چون جزايري از ميان ابرها بيرون زده اند. رنگ سبز تابستان فيلبند به معناي واقعي سبز است. انواع ميوه هاي جنگلي و قارچ هاي رنگارنگ كه انگار نقاشي هايي جاندار و متحرك هستند چشمانان را خيره مي كنند و درختان زيبا و خوش منظر توسكا با كرشمه و دلربايي به استقبالتان مي آيند و در زيبايي شگفت انگيز گياهان منحصربفرد جنگل هاي هيركاني همچون كوله خاس
(Ilex spinigera) و سرخ وليك (Crataegus laevigata) متحير مي مانيد. از پاييز رنگارنگ فيلبند كه واقعا چيزي نمي توان گفت. دنيايي كم نظير از انواع رنگهاي طبيعي كه خيلي از آنها براي چشمانتان تازگي دارند. انگار هر برگ تكيده بر درخت و فتاده بر زمين برايتان حرفي دارد. بهترين زمان سفر به اين منطقه همان اوايل پاييز است. 
نكته قابل توجه در مورد توپوگرافي اين منطقه، اختلاف ارتفاع روستاي فيلبند با نقاط همجوار خويش است. نزديكترين روستاها به آن سنگچال در غرب و فيروزجاه در شرق فيلبند هستند. روستاي سنگچال نيز زيبايي هاي منحصربفرد و خاص خود را دارد. منظره سنگچال از جاده منتهي به فيلبند واقعا چشم نواز است. يكي از خاطره انگيزترين راهپيمايي هاي گروهي، پيمايشي است چند ساعته كه از روستاي فيلبند به سنگچال و بالعكس انجام مي شود. در كنار جاده اي مارمانند كه آنقدر تقلا مي كند و پيچ و تاب مي خورد كه خود را از سنگچال به فيلبند برساند. تفاوت ارتفاعي بالغ بر 700 متر آن هم در مسيري حدود 5 كيلومتر در ميان درختان تٌنك جنگلي چيزي است كه ميبايست تجربه و لمس كرد. ارتفاع روستای فیلبند از سطح دريا حدود ۲۳۰۰متر است كه به سادگي مي توان سطح دريا را هم از همين فيلبند به تماشا نشست البته اگر امواج مه جلودار نشوند. 
فيلبند دو تكيه شرقي و غربي دارد كه مراسم مختلف در آن برگزار مي شود. البته درون تكيه مسافرخانه اي هم ساخته شده كه مي تواند محل اطراق گردشگران در بهار و  تابستان باشد. خانه هاي روستا اغلب به سبك خانه هاي جاده هراز  و لاريجان، توسط چوب هاي قطور و شيرواني هاي رنگارنگ مسقف شده اند. سقف تعدادي از خانه ها نيز به سبك خانه هاي گيلاني با سفال پوشيده شده است. لازم به ذكر است كه فيلبند در فصل زمستان به دليل بارش برف و قطع راه هاي ارتباطي تقريبا بدون سكنه مي شود ولي با شروع فصل بهار و جاري شدن جويبارها و رويش گياهان خوراكي، بار ديگر زندگي و شور و شوق به منطقه چلاو باز مي گردد. چلاو نام منطقه‌ایست کوهستانی كه روستاي فيلبند و همچنين روستاهاي سنگچال، پاریمه، پاشاكلا، نجار محله، تیار، گنگرج كلا، چمه بن، زرخونی، لهاش، الیمستان را شامل مي شود. منطقه شكار ممنوع چلاو هم در اين ناحيه واقع شده كه مي باست هر چه زودتر به دليل طبيعت و حيات وحش خاص خود به منطقه حفاظت شده مبدل شود. همانطور كه مي دانيد در سيستم حفاظتي سازمان محيط زيست، پارك هاي ملي و مناطق حفاظت شده در الويت هستند و بعد از آن منطقه شكار ممنوع لحاظ مي گردد. دليل اصلي نامگذاري اين منطقه و حفاظت از آن وجود مرال و شوكاي جنگلي است كه خوشبختانه هم اكنون فرهنگ حفاظت از آنها بر فرهنگ زشت شكار اين حيوانات زيبا، ارجحيت پيدا كرده است.
فيلبند را از آن جهت بام شرقي مازندران ناميده اند كه در نزديكي قله 3392 متري اندوار و حصين‌بن واقع شده و با نقاط همجوار خود بسيار تفاوت ارتفاع دارد. در خط الراس نزديك به قله اندوار و در ارتفاعات جنوبي فيلبند، امامزاده اي بر تارك خط الراس ديده مي شود كه به امامزاده قاسم معروف است. بقعه سفيدرنگ امامزاده قاسم در ارتفاع 2500 متري داراي يك دالان است كه توسط سايباني فلزي و شيرواني حفاظت مي شود و در نزديكي آن دو گودال نسبتا بزرگ به طرز عجيبي در كنار يكديگر واقع شده اند كه به عقيده عده اي محل برخورد دو شهاب سنگ عظيم هستند. عده اي نيز نام رستم چال بر آن نهاده اند و افسانه اي ساخته اند كه اين چاله ها محل زانو زدن رستم است كه از آب دريا نوشيده است!. البته اعتقادات مذهبي متعددي هم در مورد اين چاله ها بر سر زبان هاست. از كنار اين بقعه مرتفع مي توان به جنگل زيباي اليمستان و چشمه هاي گوارايي چون لهاش و نرو نيز راهيابي كرد. 
آب و هواي فيلبند اصلا قابل پيش بيني نيست. ممكن است در يك روز هم آفتاب و آسمان آبي را ببينيد، هم بارندگي شديد و رنگين كمان را. تنوع شديد اقليمي در اين منطقه واقعا شگفت آور است پس اگر قصد سفر به اين نقطه منحصربفرد از كشورمان را داريد اصلا و ابدا به پيش بيني هاي هواشناسي اعتماد نكرده و لوازم و وسايل كامل به همراه داشته باشيد. سفر به فيلبند در هر فصلي، مي تواند خاطره اي بياد ماندني باشد.

نويسنده: مجيد اسكندري
چاپ شده در روزنامه ايران، سه شنبه 17 بهمن ماه 1391