دربند و آبشار شيرپلا

آبشار دوقلو (شيرپلا) با طبيعت زيباي خود در ارتفاع 2700 متري، در زير پناهگاه شيرپلا قرار گرفته و از زيباترين آبشارهاي شميران شمار مي‌رود. اين آبشار و چندين آبشار كوچك و بزرگ ديگر در مسير پر تردد كوهنوردي دربند به شيرپلا واقع شده اند. براي رسيدن به آبشارهاي زيباي اين مسير مي‌بايست از دربند در شمال تهران و از ميان دهكده كوچك پس‌قلعه گذشت و سپس با حدود دو ساعت كوهپيمايي، به پناهگاه شيرپلا و آبشار دوقلو راه يافت. در برخي مناطق صخره‌اي مسير نيز مي‌بايست از طناب‌ها و سيم‌بكسل‌هاي نصب شده كمك گرفت. در ابتداي مسير نيز آسانسوري بزرگ و يك تله‌سيژ از ابتداي ميدان دربند شما را به دامان طبيعت نزديكتر مي‌كنند. اين مسير كوهنوردي يكي از زيباترين و جذاب‌ترين مناطق كوهپيمايي اطراف تهران است كه علاقه‌مندان زيادي در طول سال دارد. 
دهكده پس‌قلعه در انتهاي منطقه ييلاقي سربند و دربند، در دو كيلومتري شميران قرار گرفته است. پس‌قلعه، در كنار شهر شلوغ تهران، محلي است براي ضيافت كوه و پرنده و آبشار. قدمت اين منطقه به پيش از اسلام مي‌رسد، نشانه‌هاي باقي مانده ‌ا‌ز تمدن‌هاي كهن در اطراف آن شواهد اين ادعا هستند، قبور زرتشتي‌ها در انتهاي آبادي در كنار چنار قديمي ‌و قصر شاه‌ميران از امراي عرب از آن جمله هستند. پس‌قلعه به علت نداشتن زمين‌هاي مسطح و قابل كشت، تنها داراي درختان گردو، شاه توت، ازگيل، سيب و گيلاس است و از زراعت قابل توجهي برخوردار نيست. در حال حاضر رستوران ها و ديزي سراهاي زيادي در طول اين مسير به صورت قارچ گونه سر در آورده اند كه اگرچه محلي براي استراحت مسافران عبوري هستند ولي به نوعي چهره طبيعي آن را مخدوش كرده اند.
رودخانه جاري در اين منطقه رود جعفرآباد نام دارد كه از به هم پيوستن ريزابه‌هاي شيرپلا و اوسون تشكيل شده است. اين رودخانه كه اكنون بيشتر به يك كانال آب شبيه شده است، در گذشته پس از گذشتن از دربند، تجريش، قلهك و پس از به كار انداختن چندين آسياب آبي در مسير خود به ميدان توپخانه و از آنجا وارد ارگ سلطنتي مي شدو در انتها از قريه دولاب سر در مي آورد. اين مسير اكنون به كلي نابود شده است. 
در اطراف پس‌قلعه وجود كوه‌هاي بلند و فرح‌بخش زمينه را براي رفت و آمد كوهنوردان در طول سال فراهم كرده است. از مهمترين كوه‌هاي اين منطقه مي‌توان به بند‌ يخچال اشاره كرد. اين كوه كه سال‌ها قبل بر اثر رانش زمين، در ميان يك صخره بزرگ ايجاد شده است، محوطه‌اي وسيعي در شرق دره آبشار پس‌قلعه است كه سنگ‌هاي بسيار بزرگي در اطراف آن پراكنده است و در ايران اولين محلي است كه سنگ‌نوردي با ميخ و طناب در آن به انجام رسيد و همچنان نيز ادامه دارد. همچنين بند اسون كه شامل صخره‌هايي بلند در انتهاي باغ‌هاي دهكده پس‌قلعه مي‌باشد نيز از كوه‌هاي مشهور منطقه است كه به بند مگس نيز معروف‌ است. علاوه بر آن كوه‌هاي بازارك، تخت سرطان، شيرپلا و اسپيدكمر نيز با عظمت و زيبايي خود، كوهنوردان را به سوي خود مي‌خوانند. در شمال شيرپلا، دو چشمه معروف چشمه نرگس و فرخلا قرار دارند كه آب اين چشمه‌ها به علت برخورد با سنگ و ماسه از گوارايي خاصي برخوردارند. 
در طول مسير كوهنوردي شيرپلا و پس از گذشتن از روستاي پس‌قلعه، ده‌ها آبشار كوچك و بزرگ با صداي دلنشين خود شما را تشويق به صعود مي‌كنند. اين آبشارها مخصوصا در فصل بهار با صداي دلنواز خود، آرامشي وصف‌ناشدني به رهگذران و كوهنوردان مي‌بخشند. مناطقي مانند دربند، دارآباد، جمشيديه، دركه و فرحزاد از ييلاقات قديمي شميران محسوب مي‌شوند. اين مناطق از ديرباز و در روزهاي پاياني هفته مملو از افرادي مي‌شود كه از هياهوي شهرنشيني به دامان طبيت فرار مي‌كنند و در محيطي آرام و سنتي در جوار تهران، از كوه و رودخانه و باغ‌هاي سرسبز بهره مي‌برند. شايد بهترين پيام براي اين ميهمانان هفتگي آن باشد كه، بياييد با طبيعت مهربان باشيم.
 مجید اسکندری