غار نخجیر یا چالنخجیر در سال ۱۳۷۸ و به طور اتفاقی توسط مامورين سازمان آب و در 10 كيلومتري جاده دليجان به نراق کشف شد. اين غار از لحاظ زنده و آهکی بودن دومین غار زیبای جهان محسوب شده و عمر آن بالغ بر 70 ميليون سال تخمين زده ميشود. فضاي داخل غار از سه طبقه تشکیل شده كه طبقه اول دریاچهاي است به عمق چهار الي نوزده متر و هنوز به بازدید عمومی گذاشته نشده است، قسمت كوچكي از طبقه دوم برای بازدید عموم آماده شده و طبقه سوم نيز دست نخورده باقي مانده است. غار نخجير در سال ۱۳۸۴ با نام غار نخجیر استان مرکزی به ثبت ملی رسیده است. در مورد اين غار شگفت انگیز در سالهای آینده بیشتر خواهید شنید.
پس از كشف اوليه اين غار، افراد و گروههاي مختلفي از جمله شادروان کامران سلیمانی، دکتر فریدون بیاتانی، و بهمن رستمی به عنوان پيشگامان اوليه و به قصد اكتشافات بيشتر وارد اين غار شدند. تحقيقات در مورد اين غار در سال هاي اخير نيز ادامه داشته و تاكنون بيش از دو كيلومتر از اين غار بسيار زيبا مورد اكتشاف قرار گرفته است و در حال حاضر نيز ۱۲۰۰ متر آن برای بازدید عموم آماده شده است.
عمليات آماده سازي کف سازی و نورپردازی جهت بازديد عمومي بيش از 4 سال به طول كشيده و در سال 1382 اجازه بازديد عمومي صادر شده است. با توجه به آهكي بودن غار، مسئولین مربوطه نسبت به عکاسی و فیلمبرداری در داخل غار حساسیت شديدي دارند كه البته دليل آنها چندان موجه به نظر نمي رسد..
براي رسيدن به اين منطقه دو مسير وجود دارد يكي مسير قم، سلفچگان و دلیجان است و ديگري مسير كاشان، نیاسر و نراق است كه در هر دو مسير مناظر بسیار زیبا و متنوعي پیش روی شماست. درياچه سد پانزده خرداد، زيباييهاي طبيعت دليجان، دره آبشتا و خانههاي قديمي نراق، آبشار و مجموعه تاريخي نياسر، مشهد اردهال و دهها جاذبه طبيعي و تاريخي ديگر را نيز مي توانيد در اين منطقه ببينيد.
کف و دیوارههای اين غار پوشیده از اسفنجهای بلورین است و از قسمتهايي مختلفي چون دالان، کریدور ، دهلیز، تراورس، دریاچه، حوضچههای متعدد، لایههاي رنگارنگ و ستونهاي جالبي تشكيل شده كه زیبایی خاصی به آن بخشیدهاست. ارتفاع کف تا سقف غار گاهی از 30 متر تجاور میکند و درههای عمیقی که بیشتر راههای انحرافی را فرا گرفته با بازتاب نور از منشورهای بلور و کلیست در کنار آویزهای پرمانند میتواند از جاذبههای ديگر اين غار است.
در برخی نقاط آب از سقف غار به پایین می چکد که در فصول بارندگی بیشتر می شود. این محل ها به آب چکان معروفند و باعث ایجاد رسوبات دیواره ای در کف غار شده اند. غار زنده و در حال رشد است يعني هر ساله به طول سنگهاي آهكي و ستونهاي غار اضافه مي شود. رشد سنگ های آهکی هر صد سال ۲.۵ سانتیمتر است!. در قسمتی از غار که به سالن کنفرانس نامیده شده صدا می پیچد و اکسید آهن باعث ایجاد رنگ قهوه ای سوخته شده است.
غار نخجير غاري خودجوش است. یعنی اگر جایی خراب شود یا ترک بخورد خيلي زود با رسوبات آهکی پر می شود و اين مانند التیام یافتن زخم در انسان است. دمای داخل بین ۹-۱۴ درجه بوده و تهويه مطبوع درون غار در تمام طول يكسان بوده و یکی دیگر از عجایب این غار محسوب مي شود.با توجه به موارد ذكر شده هیچ گاه در این مجموعه بازدید کنندگان با کمبود اکسیژن روبرو نمی شوند.
وجود نمونه نادر رسوبات دولومیتی به مقیاس قابل توجه که به صورت لایههای سفید رنگ، کربدورها و دالانهای مسیر اصلی این غار را پوشانده و به عنوان رسوبات سفید برفی نام گذاری شدهاند، باعث ايجاد سنگهای تزئینی با اشکال متنوع مانند عقاب، لاک پشت، گوزن، انسان، کبوتر و تندیسهای عظیم الجثه بلورین شدهاست که بیشتر آنان از جنس آهک است.. تالارهای عروس، گل کلمی، آبشارگلی، فرسنگ و هیولاً از جمله بخشهای دیدنی این غار نادر و عجیب هستند. در انتهای این غار استخر آبی وجود دارد و تالارهای بزرگی نیز در کنار این استخر مشاهده شدهاست. به نظر ميرسد با برنامه ريزي صحيح و به دور از تعصبات قومي و منطقه اي اين محل و جذابيتهاي اطراف آن مي تواند يكي از مهمترين مكانهاي گردشگري ايران باشد.
مجید اسکندری