درياچه اُوان، نگین ارزشمند الموت

درياچه زيباي اوان در فاصله 75 كيلومتري شمال شرق شهرستان قزوين و در ارتفاع 1800 متري از سطح دريا واقع شده و يكي از جلوه اي طبيعي و كم نظير استان قزوين محسوب مي‌شود. گرداگرد اين درياچه را ديواره‌اي زردرنگ از نيزارهاي بلند فراگرفته كه البته در سال‌هاي اخير به دلايل مختلف از جمله آتش سوزي دچار تخريب شده ولي دوباره جان تازه گرفته است.
از 10 كيلومتري شرق شهرستان قزوين جاده اي پر پيچ و خم و پر رمز و راز، به سمت ديار تاريخي الموت جدا مي‌شود. دياري كه در هر فصل سال زيبايي‌هاي خاص و حكايت‌ها و اسرار ناگفته فراوان دارد. بهار آن، شكوفايي طبيعت، تابستان آن نشان صميميت، پائيز آن پر بركت و زمستان آن مظهر استقامت است. در طول مسير صخره‌ها و كوه‌هاي پر چين و شكن و روستاهاي كوچك و پلكاني شكل، چشم هر رهگذري را معطوف خود مي‌كنند. در مرتفع ترين نقطه اين مسير كه گردنه قسطين‌لار نام دارد مي‌توان چشم اندازي كم نظير از الموت را به نظاره نشست. كوه سيالان و ارتفاعات البرز شرقي و همچنين دشت بهرام آباد و منطقه راز ميان، در اين چشم انداز قرار دارند. بعد از گذشتن از اين گردنه، دشت زيباي رجايي دشت پديدار مي‌شود. طول مسير قزوين تا رجايي دشت حدود 45 كيلومتر است.
رجايي دشت منطقه اي حاصلخيز است كه در دو طرف رودخانه زيباي شاهرود واقع شده و از باغات و مزارع سرسبز پوشيده شده است. جالب است كه در اطراف رودخانه، شاليزارهاي برنج نيز به وفور ديده مي‌شوند. بهار اين منطقه با شكوفه‌هاي درختان ميوه، سفيدپوش مي‌شود. از رجايي دشت مي‌توان به ديدني‌هاي متنوع اين منطقه راهيابي كرد. يك مسير به رازميان و قلعه لمبسر منتهي مي‌شود و مسير ديگر به معلم كلايه و قلعه حسن صباح. ما به سمت معلم كلايه مي‌رويم. غار زيباي سفيد آب  نيز در نزديكي روستايي به همين نام در اين مسير واقع شده است. پس از طي 15 كيلومتر و پس از گذشتن از روستاي ديكين، تابلويي كوچك در سمت شمال جاده، ما را به ديدن يكي از معروفترين درياچه‌هاي آب شيرين كشورمان دعوت مي‌كند. جاده فرعي اُوان نيز پس از گذشتن از روستاهاي زيباي كوشك و ورين به روستاي اُوان و درياچه آن منتهي مي‌شود.
درياچه اوان از معدود درياچه‌هاي آب شيرين ايران است كه با مساحت تقريبي 6 هكتار، از اكوسيستمي‌حساس و متنوع برخوردار بوده و انواع گياهان و جانوران آبزي را مي‌توان در آن يافت. آب اين درياچه از چشمه‌هاي كف آن جوشش يافته و هيچ جرياني از بيرون به داخل آن نفوذ ندارد. از گونه‌هاي ماهي گزارش شده از اين درياچه مي‌توان به قزل‌آلاي رنگين‌كمان (Rainbow Trout)، كپور (Carp) و اردك ماهي (Pike) اشاره كرد. از شمال درياچه نيز از مسير دره اي موسوم به كوچال مي‌توان به چشمه گلپري و قله خشچال راهيابي كرد. 
دو نكته براي مسافرت به اين منطقه مي‌بايست بسيار مورد توجه قرار گيرد. ابتدا وجود جاده‌هاي پيچ در پيچ، باريك و خطرناك در طول مسير است كه رانندگي در آنها نياز به دقت و مهارت دارد. نكته ديگر، رعايت اصول محيط زيستي و طبيعت‌گردي در طول سفر و يا اقامت در اطراف درياچه است كه با توجه به موقعيت خاص جغرافيايي اين درياچه كوچكترين غفلت و بي توجهي مي‌تواند به نابودي اين اثر كم نظير كه جزو ميراث طبيعي كشور محسوب مي‌شود، منجر شود. همچنين با توجه به كثرت گردشگران در اين منطقه، نياز به حراست و اقدامات فرهنگي و امكانات مناسب در اطراف درياچه احساس مي‌‌شود. جمع آوري خودجوش و مردمي ‌زباله كه خوشبختانه در ميان علاقمندان به محيط زيست و اكيپ‌هاي كوهنوردي رايج گشته است، مي‌تواند در حفظ طبيعت درياجه موثر باشد. 
از ديگر ديدني‌هاي ناب منطقه الموت مي‌توان به منطقه زرآباد، دشت شاليزارها الموت، مزارع پرورش ماهي، آبشار زيباي گرمارود، كوه گچ لات، دوقلوهاي كله قندي، آب معدني گراب، قلعه نويذر، روستاي آنان، قلعه ميمون دژ و قلعه معروف حسن صباح اشاره كرد كه نشان از قابليت‌هاي نهفته و ناشناخته ديار خداوند الموت دارد.
مجید اسکندری