بذر لیلکی، کرات، لیلکی ایرانی Gleditsia caspica
توصیف:
لیلکی یا کرات درختی با تنه خاردار و خزان كننده به ارتفاع تا 6 متر كه خارهای بلند و فشرده و برگهای شانه ای و بیضوی شكل دارد. گلهای این درخت سبز رنگ و خوشه ای بوده و در محور برگها واقع شده است.
درخت لیلکی دارای میوه ی نیام به رنگ قهوه ای سیر و اغلب واژگون دارد. مشخصه عمده این درخت، خارهایی است كه در طول تنه آن دیده میشود. کرات در نواحی دشتی و دامنهای سواحل دریای خزر میروید و به عنوان یكی از گونه های باارزش و در معرض تهدید جنگلهای شمال کشور محسوب میشود.
تعداد درختان زیبای لیلکی به واسطه حضور و رشد در منطقه پرتخریب ساحلی و همچنین استفاده به عنوان غذای دامها، روند کاهشی دارد. این درخت یکی از درختان بازمانده از عصر یخبندان در منطقه هیرکانی محسوب می شود و بسیار با ارزش است.
اسطوره شناسی و کاربرد محلی:
کرات دارای خارهای بلندی است که حیوانات اهلی نمی توانند از آن بالا بروند. یک ضرب المثل شمالی هست که می گوید مثل بز زل زده به کرات . یعنی به کسی می گن که به چیزی خیلی علاقه داره ولی دستش به اون نمی رسه.
پرنده ای هست به نام سنگ چشم که شکارهای خود را به خارهای تنه این درخت آویزان می کند و گاهی مواقع تنه لیلکی پر از انواع کرمها و حشرات و غذای پرنده سنگ چشم قاتل است!.
میوه گیاه لیلکی یا کرات به شکل لوبیا و پهن است و افراد بومی از این دانه لوبیا شکل برای تغذیه دامها استفاده می‌کنند. روستاییان زمانی که پیله یا میوه لیلکی در پاییز از رنگ سبز به سیاه تبدیل میشود، شروع به جمع‌آوری آن می‌کنند که به این کار در نواحی شرق گیلان و املش پیلاچینی می‌گویند.
پیله‌های لیلکی را جمع آوری و برای زمستان ذخیره می‌کنند. در زمستان اهالی این پیله‌ها را به گاوهایشان به عنوان خوراک می‌دهند تا شیرشان بیشتر شود، زیرا پیله این درخت بسیار مقوی است.
بومیان آمریکا از از غلاف‌های شیرین گونه لیلکی آمریکایی به عنوان منبع غذایی استفاده می‌کردند که نشان می‌دهد مصرف آن بی‌خطر است.این درخت در طب سنتی در فرهنگ‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است که بیشتر از تاثیرات ایمنی و افزایش شیردهی آن استفاده می‌کنند.
روش کاشت:
ابتدا دانه های لیلکی را در ظرفی حاوی آب گرم بریزید و بگذارید حدود 24 ساعت در آب بماند. سپس برای شروع جوانه زدن بذرها مقداری شن و ماسه و ورمیکولیت را با آب گرم مخلوط کنید و بذرها را در میان آنها گذاشته و در کیسه(های) پلاستیکی قرار دهید و چند سوراخ کوچک در کیسه ها جهت تبادل هوا ایجاد کنید.
توجه داشته باشید که مخلوط باید مرطوب باشد نه خیس و غرقابی. بذرهای لیلکی یا کرات بین یک تا 2 هفته جوانه می زنند.
نکات کلیدی:
خانواده: Fabaceae
نام رایج: Caspian locust or Persian honeylocust
نام فارسی: لیلکی، کرات
ارتفاع: به ارتفاع تا 6 متر
محتوای بسته: 10 یا 100 عدد بذر
اگر این گیاه در محل شما نام دیگری دارد در نظرات بنویسید. سپاس
