بذر خرزهره (10 عددی) Nerium oleander
خرزهره یکی از گیاهان زینتی پرطرفدار است
نام علمی : Nerium oleander
خانواده : خرزهره Apocynaceae بومی منطقه : مناطق حوضه مدیترانه و شمال آفریقا، جنوب شرق آسیا و مناطق جنوبی چین
نام های دیگر :. خرزهره، جاروجور، گیش، کیش، ژاله، شبرنگ
خَرزَهره درختچهای سمی و همیشهسبز از راسته گل سپاسی سانان (Gentianales)، تیره خرزهره ایان (Apocynaceae) است که به طور معمول در پارکها برای اهداف زینتی کاشت میشود .
این گیاه را در فارسی گیش، شبرنگ، جار، پهی و پیخوره نیز مینامند .
برگ خرزهره به برگ بید شبیه است ولی از برگ بید ستبرتر و بزرگتر است. گلهای سرخ و سفید دارد. گیاهی است چند ساله که به صورت بوته ای و یا درختچه می روید. این گیاه که بومی مناطق مدیترانه ای است، به عنوان گیاه زینتی در بسیاری از نقاط دنیا کاشته می شود .
خرزهره در تمام طول سال سبز بوده و دارای رشد سریعی است بطوری که معمولاً هر سال یکبار هرس می شود. برگ های آن سبز تیره با قوامی چرمی و رگبرگ های واضح، باریک، نیزه ای کشیده به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر هستند. گلها به رنگ های متنوع و در فصول گرم ظاهر می شوند. رنگ گلها سفید، صورتی، قرمز و رنگ های حد واسط است. میوه گیاه باریک و قلمی است و پوشش غلاف مانند آن حاوی تعداد زیادی دانه با موهای ابریشمی است. این گیاه در بسیاری از مناطق ایران کاشته می شود و در برخی نواحی نیز به صورت خودرو یافت می شود .
خرزهره به صورت درختچه یا درخت کوچک به بلندی ۶ - ۲ متر و گستردگی ۳ - ۱ متر است و دارای برگهای سه تائی و گلهای رنگین که در نقاط گرم و خشک میروید و همه آن بواسطه » گلیکوزوئیدهای قلبی « موجود در آن بویژه اولئاندرین سمی است. گونه خودروی این درختچه در جنوب غرب ایران در شهرهای بهبهان و کهگلویه و همچنین جنوب ایران از جمله در حوالی جیرفت، جهرم، لار، داراب و جزایر خلیج فارس و بندرعباس و سیرجان شهربابک دیده شده است.
برخلاف بیشتر گیاهان خطرناک که فقط قسمت خاصی از آنها سمی است، تمام بخشهای درختچه خرزهره میتواند موجب مسمومیت شود و حتی تنفس دود شاخه در حال سوختن آن نیز مشکلاتی در پی دارد. استفاده از شاخه های این گیاه برای مصارف مختلف و نوشیدن آبی که در مجاورت گلهای خوشهای قرمز، صورتی و سفید آن قرار داشته، به مسمومیتهای شدیدی منجر میشود. دوستداران باغبانی در مناطق مختلف دنیا با آب و هوای مدیترانهای، بدون توجه به خطرات این گیاه سمی همیشهسبز به پرورش آن علاقه زیادی نشان میدهند.
خوردن یک برگ و یا ۸ تا ۱۰ عدد از دانه های خرزهره توسط انسان بالغ می تواند منجر به مرگ شود. مقدار کشنده برگ خرزهره برای گاوها ۵۰ تا ۱۰۰ ، برای تک سُمی ها ۳۰ و در گوسفند ۱۱۰ میلی گرم برای هر کیلو وزن بدن گزارش شده است .
مسمومیت با خرزهره در انسان به فراوانی اتفاق می افتد و در بعضی از کشورها یکی از علتهای عمده مسمومیت گیاهی در انسان محسوب می شود. بلع تصادفی برگ، گل و یا دانه های گیاه توسط کودکان، خوردن برگ و یا جوشانده آن برای خودکشی، استفاده از قسمتهای مختلف گیاه به عنوان گیاه دارویی از جمله برای سقط جنین، مصرف عسلی که از گلهای گیاه به وسیله زنبور فراهم شده است، استنشاق دود و بخار ناشی از سوختن شاخ و برگ خرزهره، خوردن گوشتی که با استفاده از ترکه های این گیاه به جای سیخ کباب شده است، خوردن سوپی که با ترکه های خرزهره به هم زده شده است و یا خوردن حشراتی که قبلاً از خرزهره تغذیه کرده اند از مواردی می باشد که به مسمومیت در افراد و در مواردی به مرگ آنها منجر شده است مراقب این گیاه باشید
